Gefeliciteerd met je 76ste verjaardag, papa – ik wil je graag wat zeggen

Hi pap, vandaag ben je 76 geworden.

76! je hebt de leeftijd om opa te zijn. Met de jaren zie ik de generatiekloof tussen jullie en mij groter groeien. Dingen we niet (meer) van elkaar snappen zijn er in overvloed, maar goed, jullie blijven wel mijn ouders.

Ik zal je zo eens bellen zodat ik weer kan horen dat er “niks loos is in de Oost” als ik je vraag hoe het met je gaat. “Rustig” zeg je vast weer. Je geeft nu eenmaal niets om je verjaardag en hebt liever dat ik mama feliciteer met haar verjaardag over 6 dagen.. Dat doe ik dan weer niet vol overgave, omdat ik weet dat ze erop zit te wachten. Dat ze zich snel vergeten voelt als ik een paar uur wacht. Dat jij me zelfs een keer belde dat ik mama als de sodemieter moest feliciteren, omdat ik het “vergeten” was tot ’s avonds laat. Was ik niet papa, was ik niet – ik vond het gewoon even lekker om te jennen. Iets met iemand die iets graag wil en verwacht: dan is het effect er vanaf.

Gefeliciteerd papa!

Jij gaf er niks om, maar je vindt het heus leuk dat er ik aan denk. Da’s ook genoeg, want om cadeautjes heb je nooit iets gegeven. Je hebt alles wat je nodig hebt en mocht je iets nodig hebben, dan zorgt mama wel dat je het krijgt.

Hoewel, er valt niets meer nodig te hebben en je bellen heeft ook geen zin, want je bent er niet meer.

Je bent er al 5 jaar en 2 maanden niet meer, papa. Als ik je vertel hoe erg ik je mis, zou je zeggen dat ik me niet zo aan moet stellen. Dat het hoog tijd is om verder te gaan met mijn leven, of zelfs eens eindelijk echt te gaan beginnen met leven. Ik kan je vertellen dat het niet meevalt, pap.

Mijn verdriet is nog net zo groot als toen ik je net kwijt was. Machteloos, verloren voelde ik me. Al jaren was ik je kwijt, maar je was er – je zat thuis op de bank, op je vertrouwde plekkie. Je nam de telefoon op als ik naar huis belde en bromde altijd wat tegen me over het een of ander. Veel zagen we elkaar niet, want ik was allang het huis uit, maar ik wist dat je er was.

Jouw vertrek heeft een groot stuk uit mijn ziel gehapt. Eigenlijk voelt het meer alsof iemand genadeloos een stuk van mijn hart uit mijn lichaam heeft gerukt en nooit meer heeft omgekeken, nooit zijn excuses heeft aangeboden voor de pijn die ‘ie me heeft gedaan.

Everytime you go away, you take a piece of me with you

Paul Young -Everytime you go away (1985)

Ik voelde me zo verdoofd en leeg en als je zou weten hoe ik mezelf heb verloochend in talloze pogingen om die leegte op te vullen, dan had je me vast een enorme preek gegeven. Je had me gezegd dat ik mezelf eens moest respecteren, dat ik beter verdiende, maar ik zag dat niet papa. Ik zag dat niet. Het enige wat ik wilde, was dat holle gevoel in mijn hart, in mijn ziel, in mijn lichaam weer opvullen. Jaren later, nu ik mezelf beter ken, besef ik dat die leegte niet weggaat, dat het nooit weggaat – en dat het oké is.

Jij bent er niet meer, de belangrijkste man in mijn leven is er niet meer. Al 5 hele jaren niet meer. Dat kan ik alleen maar zelf verzachten door nog een graad harder van mezelf te houden. Het klinkt gek, maar dat vind ik vaak best moeilijk. Wat ik daarentegen niet moeilijk vind, is het mezelf moeilijk maken. Als dat een vak op school was geweest, had ik een 10 met een gouden griffel gekregen. Het is een patroon, erin geslopen, alsof ik mezelf al jarenlang straf. Ik gun mezelf dingen niet, papa. Ik heb er een handje van om mezelf te saboteren en dat wil ik niet meer, joh. Ik verdien meer en mezelf straffen dient me niet, maar blijkbaar toch ook weer wel, anders zou ik het niet de hele tijd doen.

Oh papa, wat zou ik hier graag met je over praten.

De belangrijkste man in mijn leven is nu mijn vriend, ahum, verloofde. Ja papa, ik ga trouwen en daar voel ik me zo dubbel over, want jij bent er niet om me weg te geven. Jij had gezegd dat ik me niet aan moet stellen, dat ik toch niet voor jou trouw, en dat klopt, maar gadverdamme, wat zie ik er tegenop om zonder mijn vader te moeten trouwen. Ik hou van Sergio, hij is alles en meer dan ik me ooit heb kunnen wensen, maar dat vereffent natuurlijk niet dat jij er niet bij bent. It feels off.

Ik wilde dat hij zag wie ik echt ben

Dat weet je ook helemaal niet: ik woon niet meer in Berlijn, ik woon tegenwoordig met Sergio in Barcelona en Sergio is Spaans. Ja, ik ben toch niet geëindigd met een Duitser zoals ik graag wilde. Julio Iglesias, The Gipsy Kings en goed eten vieren hoogtij in onze relatie, dus je had ‘m vast heel erg leuk gevonden. Nog zo’n punt: wat ik ervoor zou geven dat jullie elkaar hadden kunnen ontmoeten. Je had vast een bak commentaar gehad, maar dat was dan maar zo. Punt is: voor mij leef je nog voort in mij en voor Sergio ben je een verhaal. Een verhaal dat ik zo compleet mogelijk vertel en wat hij zo goed mogelijk probeert te snappen, maar het valt niet mee. Ook voor hem niet.

Op onze derde date vertelde ik hem over jou, op jouw sterfdag 23 november 2017. Ja, ik hoor je al: oh nou, lekker onderwerp om over te praten, wilde je van ‘m af ofzo? Nee papa, ik voelde dat hij voor het echie was, er zat een Aperol Spritz in en ik denk dat ik wilde kijken of hij zou blijven als hij zag wie ik echt ben. Behalve een intelligente, mooie, lieve, sociale, hysterische meid ben ik ook papa-loos en dat heeft veel impact op me.

We zijn ondertussen meer dan 2 jaar bij elkaar en gaan in september trouwen, dus weggelopen is hij niet. Sergio is fantastisch, dus in de liefde zit ik gebeiteld.

Helaas is er wel iets anders loos in de Oost: mama is ziek, heel ziek, al een tijd en het is afschuwelijk. Ook mama heeft de grote K. He Sas, doe niet zo kinderachtig en zeg gewoon kanker. Goed, jij je zin: kanker. Waar het om gaat is, dat ik bang ben, papa. Zo ongelooflijk bang. Ze is sterk en heeft die klotekanker zelfs al een keer overwonnen. In september 2018 werd ze schoon verklaard. Wat hebben we gehuild met zijn drieën. Nee, mama niet, want die huilt niet- net als jij, vaak vraag ik me af hoe mijn emoties zo hoog kunnen zitten en die van jullie zo diep weggestopt. Enfin, mama heeft sinds 2018 een vriend en die is (gelukkig) net zo emotioneel als ik.

Godvergeten klotekanker

We waren allemaal zo blij en opgelucht, maar die rotkanker is dus terug, sinds vorig jaar oktober. Althans, in oktober vertelde ze me het. Alsof het allemaal nog niet genoeg is, heeft mama het nu ook nog aan haar hart. Dat blijkt ze al veel langer te hebben, maar ze dacht mij te beschermen door goedbedoeld te zwijgen waardoor de klap nu groter is voor me. Als ik je nu echt had kunnen spreken, hadden we even lekker tegen elkaar zitten foeteren. Jij had gezegd: je kent je moeder toch, je hebt er toch niets aan om dat te weten en ik had mijn ongenoegen uitgesproken over het feit dat ik toch verdomme jullie dochter ben en ik zulke dingen moet weten. Ja, ik heb me altijd al veel te verantwoordelijk gevoeld voor jullie allebei, papa.

Ergens ben ik blij dat je het niet meemaakt. Hoewel, misschien kijk je toch mee en zorg jij er stiekem wel voor dat ze steeds door het oog van de naald mag kruipen. In dat geval wil ik je bedanken, want dat rotziekenhuis is tegenwoordig mama’s derde huis. Vorige week hoorden we dat ze weer opgenomen was en zijn we naar Nederland gegaan. Ik heb twee nachtjes bij mama op de kamer geslapen en hoewel dat bere-gezellig was, is zo’n ziekenhuis gewoon diep deprimerend. Naast het feit dat mama hartstikke ziek is en niks kan, triggert deze hele rotzooi bij mij ook continue jouw aftakeling destijds. Ja, het is goed confronterend allemaal en ik gunde mezelf nooit de tijd om erbij stil te staan en eens te voelen.

Ach Sas, geen ouwe koeien uit de sloot halen: kin omhoog, neus in de lucht, borsten vooruit en laat ze een poepie ruiken! Ja, die vlieger gaat soms ff niet op, papa. Sinds ik weet van mama’s hart, voel ik me zo energieloos. Een beetje als toen jij ons net had verlaten. Ik krijg weinig voor elkaar en ben nu ook nog snotverkouden door het temperatuurverschil tussen NL en Barcelona (ja, ik moet toch even over het weer zeuren). Oh, wat zou ik nu graag naast je op de bank zitten om hierover te praten. Hoe ga ik hier nu weer in godsnaam mee om? Nou ja, ik ga ermee om, zo goed en zo kwaad als het kan. Weer is één van mijn ouders doodziek en weer voel ik me machteloos. Gelukkig heb ik nu dierbaren om me heen en wijkt Sergio niet van mijn zijde.

Ik ben niet alleen en dat voelde ik me tijdens jouw sterven wel. Ik was ook alleen, ik dacht dat ik het alleen moest kunnen, om jou rouwen.

Dat hele proces is iets dat ik niemand toewens. Niemand verdient het om alleen te zijn, laat staan om alleen door zo’n zwartboek te moeten gaan. En nu weer: de artsen weten het weer niet, mama heeft pijn – de angst dat ik naast jou ook mama kwijt kan raken, dat sloopt me compleet van binnen.

Alsof de grote K al niet genoeg is

Ik besef me nu pas dat ik, doordat ik al jaren door zo’n molen ga met jullie allebei, het niet zo gek is dat ik me voel alsof ik helemaal geen kracht heb kunnen sparen om tussendoor ook nog een fantastisch, compleet en groots eigen leven ernaast te hebben. Tussen alle perikelen door, heb ik mezelf onbewust geconditioneerd om genoegen te nemen met en het voelt alsof ik helemaal nog niet aan mezelf ben toegekomen. Ik leef al jaren onder mijn kunnen. Klinkt dat raar, papa? Het mag eigenlijk een wonder heten dat ik mijn hoofd nog boven water heb.

Op een aantal gebieden heb ik flink geknoeid, maar ik sta nog overeind. Ik voel dat ik expres heb geknoeid, om te laten zien dat ik het heus wel allemaal alleen kan. Alsof ik iets te bewijzen had. Hoeveel ik ook knoeide, ik kon het écht wel zelf opruimen. Daar ben ik uiteindelijk hartstikke aan onderdoor gegaan, want zo leven is overleven en niet te doen.

Dat stipte mijn coach vorig jaar ook meteen aan. Ja papa, ik zag een coach en dat vind jij vast de grootst mogelijke onzin. Ik daarentegen niet, ik besefte vorig jaar dat ik hulp nodig had om alles te verwerken. Ik hoef het ook helemaal niet alleen te doen en gelukkig maar, want ik ging aan de slag en voelde me direct helderder in mijn hoofd en 10 kg lichter.

Ze zei me dat ik meer moest gaan voelen, dat ik al jaren een wandelend hoofd ben. Al jaren ga ik door het leven op adrenalinekicks, met gespannen schouders en een hoop zelfkritiek. Mezelf niks gunnen, mezelf saboteren. Geen mens die dat volhoudt. Alsof ik al jarenlang aan het watertrappelen ben om mijn hoofd net boven water te kunnen houden en dat ik zo aan dat kantje-boord gevoel gewend ben geraakt dat het een verslaving is geworden. Keihard en confronterend, maar gelijk hadden ze wel. Ja, ze. Ik had twee coaches.

Kon ik maar eens in jouw hoofd, papa. Of nog veel liever, in je gevoel, in je hart. Weet je dat ik altijd alleen maar wilde dat jij mij zag, papa? Zowel in mijn kunnen als in mijn bestaan. Voor jouw erkenning moest ik voor mijn gevoel heel hard werken en als ik een moeilijk vak had gehaald en blij thuiskwam, kreeg jij me chagrijnig met: ja nou, daarvoor zit je toch op school?! Papa, ik wilde gewoon voelen dat je van me hield, maar je gaf me altijd het gevoel dat ik om (jouw) liefde te ontvangen, te verdienen eerst over een spijkerbed door vuur moest lopen.

Dat werd mijn definitie van liefde: iets dat dichtbij voelt, maar heel onbereikbaar is en waar ik heel veel moeite voor moest doen.

Het tegenovergestelde van de fantastische flowende relatie die ik nu met Sergio heb. Nee, voor liefde moest ik veel moeite doen, het voelde “het beste” als ik compleet in dienst van die ander stond, Het liefst was ik iemand zijn reddende engel en draaide mijn hele bestaan om hem. Dat voelde voor mij logisch. Toxic as fuck zeggen we in 2020, maar ik had het zo begrepen en kende niet anders. O ja, pap, ontmoette ik iemand die mij duidelijk heel leuk vond en ging het heel makkelijk? Dan saboteerde ik de boel en was de relatie klaar. Wat zeg ik: een relatie liet ik niet eens toe, of ik begon ondertussen al iets met een ander, want ja hallo, ik ben niet officieel met iemand ofzo. De waarheid is dat ik, toen jij ziek werd, gewoon niet alleen wilde zijn.

Nu zeg jij: maar toen had je G toch? Ja klopt, maar die maakte het uit toen ik net 1 maand in Berlijn woonde. Dus ik had drie klappen te verwerken: jij ziek, G na 3 jaar kwijt én mijn thuisbasis weg. Voor Berlijn koos ik zelf, met klap 2 en 3 ten gevolge, maar op jouw vertrek had ik niet gerekend. Dat sloeg me knock-out.

Over zelfverloochening gesproken

Ik was moederziel alleen en als ik iemand naast me had, hoe insignificant en oppervlakkig dan ook, dan was ik het weer waard ofzo? Ha Sas, klets toch niet zo’n onzin. Terwijl ik me alleen maar nog rotter ging voelen van iemand “hebben” die ik eigenlijk helemaal niet had. Ja, natuurlijk, heeeeeheeeee, dat is toch logisch! Zo’n man was er niet voor me om me te steunen, daarvoor hadden ze niet getekend, dat vonden ze te moeilijk. In plaats van iemand los te laten, omdat ik meer waard was, negeerde ik mijn eigen behoeftes en gevoelens en ging ik meer in dienst staan van die ander. Ja, dat heb je typisch van je moeder.

Eigenlijk twee totaal tegenovergestelde scenario’s hierboven, maar allebei zelfverloochening. Voor mij stond liefde gelijk aan mezelf compleet in de steek moeten laten, de focus op de ander – dán zou er van me gehouden worden. Het was te vergelijken met dat watertrappelen om te overleven. Alles draaide om die ander.

Dat zag ik toen natuurlijk niet, maar 2 jaar geleden ineens wel. Toen zag ik alleen maar: oeh, ik krijg aandacht, ik ben gewild. Dat het negatieve aandacht was, zag ik niet. Oh papa, ik ben ook nog het geheim van een getrouwde man met 2 kindjes geweest. Jij bent wat? Ja, ik gok dat ik dat nog steeds ben. Hij heeft inmiddels 3 kinderen en ik denk niet dat zijn vrouw ooit heeft geweten dat hij zijn heil 3 maanden lang elders zocht. Heel dom, maar hij bleef achter me aankomen en ik vond hem heel erg leuk. Ja Sas, voor de sex. Juist het feit dat hij hartstikke bezet was, gaf mij zo’n ontzettende kick, want hij wilde MIJ! (right)

Hij zei dat hij een verstandshuwelijk had met zijn vrouw en dat ze gingen scheiden. Wij zouden samen zijn. Ja Sas, dat zou ik ook zeggen, daar ben je toch niet ingetrapt? En na al zijn mooie woorden, foto’s en liefdesbetuigingen geloofde ik echt dat we samen zouden zijn. Ja, wat denk je nu, dat hij je de waarheid zegt? Hij wist natuurlijk ook dat je dan weg zou lopen en dan had hij zijn pleziertje niet meer. God Sas, jij gelooft ook alles hè?

Papa, ik denk zelfs dat jij me hier niet uit had kunnen yanken. Ik voel dat dit precies allemaal zo had moeten gebeuren, hoe pijnlijk ook. Schamen doe ik me niet, en spijt heb ik ook niet, want hij was mijn grootste liefdesles ooit.

Er zijn geen woorden meer voor wat ik voel, ik heb geen woorden meer voor jou

Jazzpolitie – Liefdesliedjes (1992)

Ik had die ervaring nodig, anders was ik qua liefde nooit gekomen waar ik nu ben. Destijds begreep ik er niets van en was ik gebroken.

Leren om van mezelf te houden

Totdat ik me besefte dat ik alleen maar van mezelf hoefde te houden. Zelfliefde was echter iets waarvan ik totaal geen kaas had gegeten. Het grootste deel van mijn leven heb ik me afhankelijk gevoeld van jouw liefde, papa. Zelfliefde heb ik echt moeten leren en is nog steeds een (heel interessant)work in progress. Ik ben ervan overtuigt dat ik mezelf, door de liefde voor mezelf, een prachtige relatie heb gegeven. Een relatie waarin ik zeker ben van ons, een relatie in een vorm die ik eerder niet aan had gekund en zeker in een eerder stadium gesaboteerd zou hebben. Sergio kwam toen ik eraan toe was, precies op het juiste moment.

Ik ben je dankbaar, papa

Nooit vergeet ik de laatste keer dat ik je sprak. Ik belde je in de S-Bahn in Berlijn, op weg van kantoor naar huis. Je zat onder de medicatie, maar zei me dat je de verpleegster over mij had verteld. Ik reageerde koeltjes – van wie zou ik dat toch hebben – maar ik voelde me door je gezien. Je zei dat je haar had verteld over je dochter die haar geluk had gevonden in Berlijn. Ik kon mijn tranen maar net bedwingen, want ik wist dat het goed mis was. En het voelt nog steeds mis, pap.

Jouw dood, jou verliezen – het is een groot, zwaar gegeven waarmee ik moet leren leven (en dat rijmt!) En het lukt, met horten en stoten, want ik heb geen keus. Je zit niet meer op de bank in Schaijk, je neemt de telefoon niet meer op als ik bel, ik vind geen klein glaasje Ketel 1 meer in het keukenkastje, er staat nooit meer koude thee met ginseng op het aanrecht, we hebben je vieze wijnglas waaruit je rode wijn dronk inmiddels 1000x gewassen, ik zal je nooit meer “hiiiiiiiigh socieeeeetyyyyy” horen neuriën, terwijl je door de gang naar de kamer loopt

Papa, er gaat geen dag voorbij dat ik niet aan je denk, je niet mis.

Ondanks alles, ben ik dankbaar. Dankbaar dat ik jou in mezelf terugzie, zowel op foto’s als qua karakter. Dankbaar voor dat laatste telefoongesprek, dankbaar dat ik je nog zo helder voor me zie als ik mijn ogen sluit, dankbaar dat ik foto’s heb om naar te kijken, dankbaar dat ik je stem moeiteloos in mijn hoofd kan oproepen, dankbaar dat ik je ferme omhelzing nog kan voelen.

Misschien ben je nu nog wel meer bij me dan toen je er nog echt was.

Gefeliciteerd met je 76ste verjaardag, lieve pap.

Ik hou van je en ik mis je enorm.